Weinig klassiekers zijn de laatste jaren zo vaak heruitgegeven als Het betoverde land achter de kleerkast van C.S. Lewis, het vroegste en bekendste deel van zijn Narnia kronieken. Het is het verhaal over vier Britse kinderen die tijdens de oorlog verblijven bij een oude professor. Via een kleerkast in zijn huis komen ze terecht in de wereld van Narnia, waar ze samen met de leeuw Aslan de strijd opnemen tegen een boze tovenares. Eén van hen, Edmund, wisselt daarbij even van kant tussen goed en kwaad, maar hij komt tot inzicht na een lang gesprek met Aslan.

In deze bewerking van Hiawyn Oram is de tekst gereduceerd tot een vijfentwintigtal pagina's: van de meeste hoofdstukken uit het boek van Lewis blijft een kort paragraafje over. Toch komen alle belangrijke gebeurtenissen aan bod. Dat heeft nefaste gevolgen voor het verhaal. De balans verschuift volledig naar actie en avontuur: gebeurtenissen volgen elkaar razendsnel op, er is geen tijd om een spanningsboog op te bouwen, en de lezer krijgt geen kans om zich in de personages in te leven. De fantasievolle beschrijvingen van Narnia en haar vreemde inwoners zijn geschrapt, alsook de psychologische uitdieping van de personages. Sterke passages zoals de dood van Aslan of het verraad van de kleine Edmund worden in een paar zinnen samengevat en hebben geen enkele impact meer. Verschillende componenten die essentieel zijn voor het kaderen van het origineel zijn weggelaten in het prentenboek, en hierdoor vervlakt de gelaagdheid van het verhaal. Zo wordt nergens meer verteld dat het avontuur zich tijdens de oorlog afspeelt, en dat de strijd die de kinderen in Narnia voeren een ontsnapping is uit de realiteit, waar zij machteloos en eenzaam moeten wachten op de uitkomst van de oorlog. Omdat de verteller geen tijd te verliezen heeft, wordt er in dit prentenboek ook veel meer geëxpliciteerd dan in het origineel (bv. heel opvallend wanneer Edmund wegsluipt), wat opnieuw een eigen inbreng van de lezer in de weg staat.

Een deel van dit verlies moet opgevangen worden door de illustraties van Tudor Humphries, bv. wat de beschrijvingen van Narnia betreft. Humphries werkt vooral met het contrast tussen lente (Aslan) en winter (de Tovenares) in zijn visualisering van het magische land. Zijn techniek bestaat uit een combinatie van potlood en waterverf, zijn stijl is klassiek en gedetailleerd en doet denken aan de Britse illustratrice Shirley Hughes. Humphries had het duidelijk moeilijk om zich volledig los te maken van de illustraties van Pauline Baynes die bij de meeste uitgaven van Het betoverde land achter de kleerkast overgenomen worden. In verschillende prenten merk je de invloed van Baynes sterk (bv. de dood van Aslan of de laatste prent, waar de kinderen uit de kleerkast springen). Toch voegt Humphries een paar sterke beelden toe aan het verhaal, en springt hij creatief om met kikker- en vogelperspectieven.

De vraag blijft echter waarom het nodig is om Het betoverde land achter de kleerkast in deze verkorte vorm uit te geven. Het was zinvoller geweest om alleen een selectie van passages op te nemen, of om de integrale tekst uit te geven met nieuwe illustraties. [Vanessa Joosen] Verberg tekst

Vier Londense kinderen evacueren in de oorlogsjaren naar het geheimzinnige huis van hun oom op het platteland. Via een betoverde kleerkast komen zij in het land Narnia, waar zij, samen met de leeuw Aslan, strijden tegen de Witte Heks, die het land in een eeuwige winter gevangen houdt. Dit land, met een andere tijdsrekening, wordt bevolkt door talloze figuren uit de Griekse en Germaanse mythologie zoals faunen, centauren, etc. De karakters komen redelijk uit de verf. Af en toe is de auteur belerend aanwezig. Duidelijk lettertype, overzichtelijke bladspiegel. Bevat kleine, fantasievolle, zwart-wittekeningen. Het omslag, een scène uit het verhaal bevattend, roept een magische sfeer op. De symboliek van de leeuw Aslan, die zich opoffert voor Edmund en later weer verrijst (zoals Christus) zullen kinderen er waarschijnlijk niet uithalen. Tweede deel van 'De kronieken van Narnia'*. De vertaling is gelijk aan de uitgave van Leopold uit 1998, de tekeningen en het mooiere omslag zijn van een andere illustrator. Vanaf ca. 10 jaar. Verberg tekst