Haar gezicht is volmaakt in verhouding: hoge jukbeenderen, een keurig neusje, smalle lippen die een onberispelijk gebit omlijsten. De wenkbrauwen zijn 'perfecte parabolen die de weg wijzen naar de ogen waarvan de kleur een mysterie is' - soms grijs, soms groen, soms goud gespikkeld, afhankelijk van het licht. Ook het lichaam is volledig in proportie, waarbij vooral de voeten een speciale vermelding verdienen; de voetboog lijkt op die van Barbie en is 'zo volmaakt dat de huid, die nooit de grond raakt, altijd glad en zacht blijft'. Al met al belichaamt Maria Cristina Palma de 'eeuwige schoonheid die kunstenaars van alle tijden, van Phidias tot Picasso, heeft geïnspireerd'.
Sterschrijver Niccolò Ammaniti (1966) heeft flink zijn best gedaan op het uiterlijk van zijn hoofdpersoon in Het intieme leven, zijn tiende roman. Dat mag ook wel, want de 42-jarige first lady van Italië - type Carla Bruni, ex-model en -atleet, met volgens haar persoonlijk assistent '…Lees verder
Haar gezicht is volmaakt in verhouding: hoge jukbeenderen, een keurig neusje, smalle lippen die een onberispelijk gebit omlijsten. De wenkbrauwen zijn 'perfecte parabolen die de weg wijzen naar de ogen waarvan de kleur een mysterie is' - soms grijs, soms groen, soms goud gespikkeld, afhankelijk van het licht. Ook het lichaam is volledig in proportie, waarbij vooral de voeten een speciale vermelding verdienen; de voetboog lijkt op die van Barbie en is 'zo volmaakt dat de huid, die nooit de grond raakt, altijd glad en zacht blijft'. Al met al belichaamt Maria Cristina Palma de 'eeuwige schoonheid die kunstenaars van alle tijden, van Phidias tot Picasso, heeft geïnspireerd'.
Sterschrijver Niccolò Ammaniti (1966) heeft flink zijn best gedaan op het uiterlijk van zijn hoofdpersoon in Het intieme leven, zijn tiende roman. Dat mag ook wel, want de 42-jarige first lady van Italië - type Carla Bruni, ex-model en -atleet, met volgens haar persoonlijk assistent 'het IQ van een schubdier' - is uitgeroepen tot mooiste vrouw van de wereld. Met als gevolg dat ze zich niet meer in het openbaar kan vertonen zonder belaagd te worden door paparazzi.
Wat beweegt een vrouw als Maria Cristina, hoe verhoudt ze zich tot het ouder worden, hoe ziet haar huwelijk eruit? Ammaniti laat zijn lezers zeven dagen meekijken achter de façade van schone schijn, en doet een poging om Maria Cristina's diepste wezen bloot te leggen. Dat zij - inderdaad - niet erg snugger is, haar dagen het liefst shoppend doorbrengt en verder weinig blijk geeft van karakter, is voor de roman niet per se een probleem. Haar leefwijze spreekt hoe dan ook tot de verbeelding en haar moeizame jeugd, die de verteller op dag één vlotjes samenvat (en die leest als een telenovela), geeft het personage in elk geval wat complexiteit. De compromitterende video van een bijna vergeten vakantieliefde duikt op voordat de uitbundige beschrijving van Maria Cristina's luxebestaan - een en al dure meubels, designkleding en extravagante feesten - kan gaan vervelen.
Ammaniti gaat experiment en overdrijving nooit uit de weg in zijn werk. In de jaren negentig maakte hij naam met een groep schrijvers die zich 'jonge kannibalen' noemde en de Italiaanse literatuur opschudde met tegendraadse, literaire pulp. Zijn vorige roman Anna speelde op een postapocalyptisch Sicilië en de laatste jaren werkt hij graag en met succes voor film en tv (de ambitieuze, genre-overstijgende serie Il miracolo kreeg vijf sterren in de Volkskrant). Dus wanneer de verteller in Het intieme leven vijf diervergelijkingen gebruikt om één Thaise-massagesessie te beschrijven - de gemasseerde ligt er eerst bij als 'een zeeleeuw op het pakijs', even later als een machteloze gazelle - kun je nog zeggen dat het bij het stijltje hoort; gekscherend, grotesk, je moet ervan houden.
Vaker maakt Het intieme leven - Ammaniti's eerste roman in acht jaar - een onbeholpen indruk. Maria Cristina heeft naar eigen zeggen slechts een boek of drie gelezen, maar de verteller moet steeds weer laten merken dat híj niet van de straat is. Hij vergelijkt de personages te pas en te onpas met Griekse goden en strooit met feitjes en namen die hij omstandig van uitleg voorziet ('alcoholdehydrogenase, de groep enzymen die alcohol afbreken'; 'Charles Darwin, de grote Britse natuurwetenschapper'; 'De zon staat hoog aan de heldere hemel, een teken dat het al laat is').
Wat ook niet helpt, is dat het Italiaans dikwijls door de vertaling heen schemert. 'Maar sorry', zeggen de personages steeds: 'Maar sorry, wat doe jij met je huid? Die straalt zó!' Ma scusa, zo zeg je dat niet in het Nederlands. Zoals wij een eenvoudig uit te voeren operatie ook niet zouden aanduiden als 'een wandelingetje' - à la het Engelse a walk in the park. En iemand 'voor iets laten betalen' betekent toch echt iets anders dan iemand 'iets betaald zetten'.
Valt er dan alleen maar te mopperen op dit boek? De karikatuur van Maria Cristina's man en zijn machtswereldje is aardig neergezet. De paniekerige assistenten, de premier die zelden thuis slaapt en vooral interesse toont in zijn vrouw als zij het landsbelang dreigt te schaden: Ammaniti zet met duidelijk plezier het politieke establishment te kakken.
Ook de kwetsbaarheid van een vrouw in de positie van Maria Cristina heeft de schrijver goed getroffen. Eén filmpje kan haar leven verwoesten - zo voelt dat althans voor haar - en de man die haar lot zal bepalen, is volslagen onpeilbaar. Op de voet volgen we Maria Cristina's innerlijke worsteling en haar ontwikkeling tot zelfbewuste vrouw, die na een grillig, soms kolderiek verloop uitmondt in een tamelijk oprechte slotscène. 'En als elk zichzelf respecterend verhaal is ook dit verhaal tot een einde gekomen', besluit de verteller in de mierzoete epiloog. Hè, jammer.
★★☆☆☆
Uit het Italiaans vertaald door Etta Maris. Lebowski; 336 pagina's; € 22,99.
Verberg tekst
